Barwny świat minerałów

Wystawa Barwny świat minerałów prezentuje wielobarwne okazy, pochodzące z różnych stron świata. Zadaniem ekspozycji jest wyjaśnienie przyczyn powstawania barw, które widzimy patrząc na dany kamień, takich jak skład chemiczny, obecność wrostków, czy budowa wewnętrzna. Okazy ułożone zostały kolorami i dodatkowo podzielone na minerały o barwach idiochromatycznych (własnych), allochromatycznych (obcych) i pseudochromatycznych. Barwa minerałów idiochromatycznych pochodzi od jonu, będącego podstawowym składnikiem minerału, np. zielone zabarwienie malachitu wywołane jest obecnością jonów miedzi (Cu2+).

Kolor minerałów allochromatycznych wynika z występowania zanieczyszczeń w ich sieci krystalicznej. Do najczęściej występujących domieszek barwiących należą: drobne wrostki minerałów, związki organiczne lub jony pierwiastków – głównie metali przejściowych, np. chromu, żelaza czy niklu. Przykładem minerału allochromatycznego jest kwarc, który tworzy różne odmiany barwne, w zależności od domieszek. Barwa minerałów może być także skutkiem defektu struktury krystalicznej, spowodowanym utratą atomów, w wyniku, np. promieniowania radioaktywnego (morion, kwarc dymny).

Barwa minerałów pseudochromatycznych jest ściśle związana z ich budową wewnętrzną – obecnością płaszczyzn łupliwości lub granic zrostów. W odróżnieniu od kolorów idio- i allochromatycznych, barwy pseudochromatyczne nie powstają w wyniku adsorpcji światła, ale jego dyfrakcji i interferencji. Dla większości kamieni barwa nie jest najważniejszą cechą diagnostyczną, mimo to zagadnienia związane z jej powstawaniem są na tyle ciekawe, że warto im poświęcić dłuższą chwilę.

Wystawa czynna jest od poniedziałku do piątku w godz. 9:00 – 15:00 i w niedzielę w godz. 10:00 – 16:00 z darmowym wstępem.